Thổ Nhĩ Kỳ sẽ là bản sao của Syria?

Tình hình bất ổn tại Thổ Nhĩ Kỳ đang được giới chuyên gia quốc tế lo ngại. Liên tiếp những cuộc biểu tình đã nổ ra trong nhiều ngày qua vượt ngoài khả năng kiểm soát...

Tình trạng bất ổn nổ ra trên toàn Thổ Nhĩ Kỳ sau khi cảnh sát đàn áp khá mạnh tay vào những cuộc diễu hành kêu gọi bảo vệ công viên Gezi của Istanbul , cạnh Quảng trường Taksim hôm 31/5 vừa qua. Những người biểu tình đã trở lên giận dữ và kêu gọi chính phủ từ chức.

Gần 5.000 người biểu tình, rất nhiều người trong số đó là những người còn trẻ và thuộc tầng lớp trung lưu, đã bị thương và 3 người đã thiệt mạng trong các cuộc đụng độ. Các cuộc diễu hành hòa bình đã biến thành những cuộc biểu tình bạo động và lan rộng đến 78 thành phố trong cả nước. Những người biểu tình đang thách thức cái mà họ cho là phong cách lãnh đạo ngày càng độc đoán của thủ tướng và những nỗ lực của ông nhằm áp đặt một lối sống tôn giáo và bảo thủ đối với Thổ Nhĩ Kỳ.

Trước đó ngày 11/6, nhiều người biểu tình ở Istanbul đã vào công viên Gezi, gần Quảng trường Taksim, nơi hàng trăm người đang cắm trại ở đây để ngăn cản việc đốn cây trong công viên. Khi đêm xuống, cảnh sát đã mạnh tay dùng hơi cay và vòi rồng tấn công những người biểu tình. Hàng ngàn người biểu tình đã thách thức bao vây trở lại Quảng trường Taksim, và đã đối đầu với cảnh sát chống bạo động. Những người biểu tình đốt pháo hoa, ném đá và vẫy biểu ngữ trong khi người bị ướt sũng vì bị phun nước.

Cuộc biểu tình tại nhiều thành phố khác cũng bị đẩy lui bởi lực lượng cảnh sát chống bạo động.

Tuy nhiên, mọi sự đã đảo chiều khi lực lượng người biểu tình ngày càng đông trong khi lực lượng cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ ngày càng phải căng sức "làm tan" những đám đông người quá khích.

Thổ Nhĩ Kỳ là một trong những đồng minh quan trọng của Hoa Kỳ và nước này sẽ sát cánh cùng Mỹ chống lại Syria, chương tình hạt nhân của Iran. Nhưng trong những ngày gần đây, Mỹ đã thể hiện sự “quan ngại sâu sắc” về việc Thổ Nhĩ Kỳ đã dùng quá nhiều cảnh sát để đàn áp các cuộc biểu tình.

Tờ "thư tín Washinton" nhận định, Nhà Trắng đang lo ngại Thổ Nhĩ Kỳ sẽ trở thành một bản sao của Syria nếu những cuộc đàn áp bằng vũ lực không được kiềm chế, sự phẫn nộ trong lực lượng chống đối sẽ là cái cớ hữu hiệu để gây ra một cuộc nội chiến.

Thế nhưng, có vẻ lờ đi lời khuyên của Mỹ, chính quyền Ankara mới đây lại đưa ra ý định đề cập tới khả năng sử dụng quân đội để chấm dứt các cuộc biểu tình.

Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng họ có thể sử dụng quân đội để chặn đứng các cuộc biểu tình chống chính phủ sau gần ba tuần lễ biểu tình bạo động tại nhiều thành phố trên khắp nước. Hôm 17/6, Phó Thủ tướng Bulent Arinc nói rằng, nếu lực lượng cảnh sát không đủ, “các thành phần của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ” sẽ trợ giúp để duy trì trật tự.

Trước tình huống này Washington đã "bắn tin" cho chính quyền Ankara nên thận trọng với những lời tuyên bố cũng như hành động của mình để bảo đảm tình hình ổn định trong nước cũng như toàn khu vực.

Ông Rukhov, một chuyên gia phân tích chính trị phương Tây của Nga cho biết, Thổ Nhĩ Kỳ "bỗng dưng" nổi lên như một đòn lạc hướng chú tâm của Washington trong khi Mỹ đang nỗ lực tập hợp các quốc gia xung quanh chống chính quyền Syria. Và khả năng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ là một Syria có thể xảy ra nếu chính quyền đương nhiệm không khéo léo điều hòa những mâu thuẫn nội tại trong xã hội. Đến lúc đó không hiểu Mỹ có muốn can thiệp vào tình hình chính trị của Ankara hay không? Báo Đất Việt